5051 Shelford Series Inductor EQ & Compressor

Korektor induktorowy/kompresor

Model 5051 łączy klasyczny, trójzakresowy korektor bazujący na vintage'owych konstrukcjach Ruperta Neve'a z mocą i uniwersalnością kompresora serii Portico II. Bazujący na całkowicie dyskretnym torze sygnałowym klasy A oraz wysokiej klasy transformatorach wejściowych i wyjściowych, 5051 gwarantuje skuteczność i muzykalność, jakiej spodziewać się można po urządzeniach firmy Rupert Neve Design.

Konstrukcja korektora w modelu 5051 przypomina pod względem brzmienia niektóre klasyczne equalizery Ruperta Neve'a. W sekcji korekcji pasma środkowego wykorzystano customowe induktory i starannie dobrane kondensatory. Krzywe korekcji bazują na starych modułach autorstwa Ruperta Neve'a, podobnie jak dobór częstotliwości. Każda sekcja korektora używa dyskretnej elektroniki klasy A. Zapobiega to artefaktom i chropowatości brzmienia, które mogą pojawić się podczas kształtowania barwy korektorem. Nowy układ jest jednak zdecydowanie współczesnym projektem, który wykorzystuje rozwiązania i technologię nieosiągalną 35 lat temu, dlatego nie powinno się go traktować jako "klona". Można powiedzieć, że jest to "potomek" starych urządzeń.

Korekcja dołu i góry może być przełączana pomiędzy filtrem półkowym lub dzwonkowym i zapewnia maksymalną głębokość korekcji o wartości +/- 15 dB. Korekcja góry jest regulowana w zakresie od 8 kHz do 16 kHz,  natomiast w korektorze dolnego pasma do wyboru mamy częstotliwości 35 Hz, 60 Hz, 100 Hz i 220 Hz. Induktorowy korektor środka ma do wyboru 6 częstotliwości: 200 Hz, 350 Hz, 700 Hz, 1.5 kHz, 3 kHz i 6 kHz. Korektor środkowego pasma posiada też przełącznik "High Peak", który zawęża skalę korekcji (czyli powiększa parametr Q). 5051 jest również wyposażony w filtr górnoprzepustowy o nachyleniu 18 dB/oktawę, który uruchomiany jest podświetlanym przyciskiem, przełączającym między trybami "off", 60 Hz i 120 Hz (odpowiednio kolor niebieski i czerwony).

Sekcja korektora może pracować zarówno przez kompresorem, jak i po nim. 5051 posiada dwa symetryczne wejścia XLR, które uaktywnia się na przednim panelu. Umożliwia to podpięcie np. przedwzmacniacza i wyjścia liniowego z DAW i szybkie uaktywnienie danego połączenia przyciskiem na panelu czołowym.

Kompresor

Sekcja kompresora bazuje na dyskretnym torze sygnałowym klasy A, znanym z serii Portico. Posiada indywidualnie regulowane parametry treshold, attack, release, makeup gain, ratio, side chain HPF, tryby Feed-Forward/Feed-back oraz detekcję sygnału Peak/RMS. Przy wyłączonej kompresji układ może działać jako wysokiej klasy, symetryzowany transformatorowo wzmacniacz liniowy. Dwa 5051 mogą być połączone do pracy w trybie stereo.

Jak działa kompresor

Za kontrolę poziomu sygnału odpowiada VCA (Voltage Controlled Amplifier, czyli wzmacniacz sterowany napięciem). Istnieje wiele rodzajów kontroli napięcia., niektóre używają lamp, niektóre to dyskretne lub zintegrowane układy tranzystorowe. Inne to układy z natury nieliniowe, z których każdy charakteryzuje się specyficznym zachowaniem, a przez to ich brzmienie ma swój unikalny charakter. Model 543 używa bardzo dokładnych, niskoszumowych VCA o niskich zniekształceniach, które same w sobie nie posiadają charakteru brzmieniowego.

Część sygnału poddana jest prostowaniu i oczyszczeniu, by zapewnić odpowiednie napięcie kontrolujące VCA, który to musi umieć reagować bardzo szybko oraz odznaczać się jak najmniejszymi zniekształceniami. Jeżeli reakcja jest zbyt szybka, poziomu sygnału będą zależeć całkowicie od niskich częstotliwości. Jeśli natomiast reakcja jest zbyt wolna, część sygnału zdąży przedostać się niezmieniona i kilka pierwszych cykli nie zostanie skompresowanych. Szybkość i precyzja reakcji, znana jako parametr "attack" oraz czas pozostawania sygnału pod wpływem kompresji (parametr "release" lub "recovery") mają duży wpływ na brzmienie kompresora.

Feed-Forward czy Feed-Back?

Moduł 543 posiada opcję przełączania pomiędzy trybami feed-forward i feed-back. Jeżeli napięcie sterujące VCA pochodzi z wyjścia 543 (czyli po VCA), nie może ono natychmiastowo wpływać na VCA, ponieważ napięcie to zostało zmodyfikowane przez VCA oraz inne układy, przez które przeszło. Taki tryb znany jest jako kompresor feed-back. Cechy kompresji są inne - tzw. "overshoot", czyli niezmieniony przepływ sygnału jest większy, inaczej wyglądają też krzywe parametrów "attack" i "recovery". 

W większości wczesnych urządzeń autorstwa Ruperta Neve'a za kontrolę dynamiki odpowiadała detekcja feed-back, bazująca na napięciu z wyjścia urządzenia. Jednak natura kompresorów typu feed-back ogranicza szybkość zadziałania układu kompresji. By zapewnić szybsze, technicznie precyzyjniejsze działanie kompresora,  w nowszych konstrukcjach Ruperta Neve'a wprowadzono również tryb feed-forward. Dzięki przełącznikowi FF/FB mamy możliwość korzystania zarówno z kompresji klasycznej, jak i nowoczesnej.

RMS czy Peak?

Jedną z unikalnych funkcji modelu 543 są tryby detekcji Peak i RMS. Rozwiązanie to znane jest też z modelu Portico II Chanell. Przełącznik ten umożliwia VCA reakcję na średni poziom sygnału RMS (Root Mean Square) lub poziom szczytowy (Peak). Jeśli chodzi o postrzeganie głośności, układy detekcji RMS przypominają w działaniu ludzkie ucho. Z kolei układy typu Peak reagują bezpośrednio na napięcie generowane przez sygnał, co jest przydatne przy zapobieganiu clippingowi oraz maksymalizowaniu poziomów. W przypadku modelu 543, tryb Peak to kombinacja obu powyższych metod, która łączy ich zalety i jednocześnie eliminuje wady.

Ratio i Threshold

Powyżej progu zadziałania Threshold sygnał zostaje zredukowany w stopniu regulowanym od 1:1 (brak redukcji) do ponad 40:1, co jest bardzo znaczną redukcją, odpowiadającą tej znanej z limiterów. Parametr "Ratio" określa się czasem jako "slope" (ang. nachylenie), co widać na wykresach przedstawiających sygnał na wejściu i wyjściu.

Ratio i Threshold są ze sobą ściśle powiązane. Jeśli Ratio wynosi 40:1, a Threshold ustawimy na poziomie 0 dBu, to przy podaniu na wejście sygnału o wartości + 40 dBu (co się rzadko zdarza), sygnał wyjściowy wyniesie zaledwie + 1 dBu. Tak wysokie wartości parametru Ratio ustawia się zwykle powyżej 0 dBu, np. przy + 14 dBu, kiedy trzeba tak ograniczyć sygnał, by nie przesterował wejścia cyfrowego recordera. Analogicznie, jeśli Ratio wynosi 5:1, sygnał przekraczający Threshold  o 10 dB wzrośnie na wyjściu tylko o 2 dB.

Parametr Threshold obejmuje wartości od -30 dBu do +22 dBu. Kiedy Threshold jest ustawiony nisko, a Ratio jest dosyć wysokie, redukcja sygnału będzie znaczna, więc konieczne okazać się może podniesienie sygnału wyjściowego parametrem Gain. 

Czas ataku

Parametr Attack określa czas, w jakim urządzenie zaczyna kompresować sygnał. Długi czas ataku umożliwia krótkotrwałym szczytom przemknięcie przez urządzenie bez kompresji. Może to spowodować przesterowanie układów cyfrowych. Bardzo krótkie czasy ataku brzmią nienaturalnie, bo poprzez nadmierną redukcję transjentów pozbawiają dźwięk życia. Niektóre transjenty są bardzo krótkie i mają znikomy wpływ na jakość dźwięku. Ustawienie długiego ataku często sprawia, że nie następuje żadna redukcja, bo transjent wybrzmiał, zanim kompresor zdążył zadziałać. Nawet najszybsze kompresory potrzebują nieco czasu, by zadziałać, co oznacza, że zawsze występować będzie tzw. "overshoot", czyli przepuszczanie pewnej części sygnału bez kompresji. Niewielki "overshoot" jest muzycznie jak najbardziej pożądany, choć oczywiście od tej regułysą wyjątki.

Prawidłowe ustawienie parametrów Attack i Release to sekret skutecznego posługiwania się kompresorem. Jeżeli zrozumieliśmy zasadę działania, kompresor-limiter taki jak 543 stanie się potężnym narzędziem kontroli dynamiki nagrania.

Release/Recovery

Wcześniejsze rozdziały wyjaśniają, jak kompresor 543 radzi sobie z sygnałami o stałej amplitudzie. Realny materiał dźwiękowy ma jednak stale zmienny poziom. Sposób, w jaki kompresor pracuje podczas obróbki rzeczywistego materiału dźwiękowego, zależy od wielkości i czasu trwania szczytów. Jeżeli czas działania Release Time jest bardzo krótki, kompresja zadziała przez krótki czas, ale poziom sygnału równie szybko powróci do normy. Skutkuje to nienaturalnie brzmiącymi wahaniami głośności dźwięku, co określa się jako tzw. pompowanie (ang. pumping). Poziom sygnału będzie również podążał za kształtem wykresu sygnału w dolnym paśmie. Parametr Release Time powinien więc być ustawiony odpowiednio długi, by zachować właściwe proporcje pomiędzy np. poszczególnymi dźwiękami basu lub śpiewanymi sylabami.

Zasilanie

5051 może pracować jako element konsoli 5088 lub do instalowania w pionowych obudowach 5285. Dostępne są dwa zasilacze +/- 24V. Wolnostojący moduł zasilacza obsługujący 5 urządzeń i zasilacz montowany w obudowie rack 2U, który obsługuje do 25 urządzeń. Zasilacze te zapewniają bardzo czysty prąd i przenoszą z dala od urządzeń wydzielane ciepło, które związane jest z przetwarzaniem napięcia DC-DC.

Seria Shelford 

Pięćdziesiąt lat temu, w budynku byłej plebanii w angielskim miasteczku Little Shelford, pan Rupert Neve zbudował serię przedwzmacniaczy i korektorów, które zrewolucjonizowały  brzmienie nagrań studyjnych. Dziś, rezydując w Wimberley w Teksasie, grupa konstruktorów pod wodzą pana Ruperta skrupulatnie łączy to, co najlepsze z klasycznych konstrukcji, ze współczesnymi pomysłami i podzespołami. Tak powstała wysokonapięciowa seria modułów Shelford Series.

Topologia

Sercem serii Shelford jest dyskretna topologia klasy A, wykorzystująca napięcie +/- 24V oraz specjalnie nawijane transformatory i induktory. Pan Rupert niezwykle starannie opracował tę topologię w taki sposób, by wskrzesić słynne moduły serii 80, które powstały w okresie Shelford (1073, 1064, 1081 itp.). W rezultacie konstrukcje Shelford Series uchwyciły potęgę i duszę klasyków, ale bez kompromisów związanych z przeszłością.

Szczególnie mocno wzorowana na starych, klasycznych konstrukcjach jest trójzakresowa sekcja korektorów. Korekcja dołu bazuje na modelu 1064, który słynie z tłustego, dźwięcznego brzmienia. Jednak w odróżnieniu od 1064, korekcja dołu może działać jako filtr półkowy lub filtr dzwonkowy, dodając basom jeszcze więcej mocy i przestrzenności. Induktorowy korektor środka w Shelford EQ wzorowany jest na cenionym korektorze z modelu 1073. Idealnie nadaje się do poprawiania barwy wokali i instrumentów, jednocześnie przesuwając te elementy miksu do przodu. Korektor górnego pasma w modelu 5052 to hybrydowy, vintage'owo-współczesny układ. Łączy induktorowe rozwiązania z 1073 z topologią kondensatorową, co skutkuje oldskulowym brzmieniem, ale z większym zakresem kontroli nad pasmem.

Ewolucja obejmująca pięćdziesiąt lat i dwa kontynenty zaowocowała serią Shelford, która oddała w ręce użytkowników klasyczne brzmienie w formie na wskroś współczesnych, XXI-wiecznych urządzeń.

Oprócz funkcjonowania jako wysokonapięciowe uzupełnienie konsoli 5088, modele 5051 i 5052 mogą pracować niezależnie, zamontowane w trzech rodzajach pionowych skrzynek rack: samodzielnych, pionowych obudowach 2 i 4-elementowych, a także 9-elementowej, pionowej obudowie, którą można zamontować w standardowej skrzynce rack o wielkości 6U.

Moduły wymagają użycia dedykowanych zasilaczy, dostarczających napięcie +/-24V poprzez przewody z 4-pinowymi złączkami. W tej chwili dostępne są dwa rodzaje - wolnostojący RND 5 dla pięciu modułów oraz RND 25 wielkości 2U montowany w racku dla dwudziestu pięciu modułów.

PREZENTACJA PRODUKTU: